رشته پلو از غذاهای اصیل ایرانی است که بیشتر در مناطق آذربایجان پخته می شود. این پلو در گذشته یکی از پلوهای ثابت شب عید و شب بله برون به شمار می رفت. آن ها معتقد بودند خوردن رشته پلو در شب عید باعث می شود رشته کار در سال جدید به دست خانواده بیاید و در طول سال سررشته کارها از دست آدم در نرود. همچنین رسم بوده که خانواده عروس رشته پلو را در شب بله برون تهیه کنند و معتقد بودند که برای رشته یابی و شگون باید در کنار سایر غذاهای سر سفره باشد.
 

مواد لازم برای تهیه رشته پلو
برنج                                                                       ۴ پیمانه
رشته پلویی                                                            ۴۰۰ گرم
گوشت چرخکرده                                                     ۵۰۰ گرم
کشمش پلویی                                                        ۳۰۰ گرم
خرما                                                                         ۱۰ عدد
پیاز بزرگ                                                                     ۱ عدد
نمک، فلفل، دارچین و ادویه                                به مقدار لازم

طرز تهیه
پیاز را خرد کرده و در روغن تفت می دهیم. وقتی پیاز طلایی شد، فلفل، زردچوبه، نمک و دارچین اضافه می کنیم و هم می زنیم. حال چرخکرده را به پیاز داغ می افزایم و تفت می دهیم. کشمش ها را که از قبل خیسانده ایم را به مخلوط گوشت و پیاز اضافه می کنیم و وقتی کمی تفت دادیم آن را از روی حرارت بر می داریم.
برنج را که از قبل خیسانده ایم درون آب جوش می ریزیم و در حال جوش زدن نمک می ریزیم. برنج وقتی چند قل زد رشته ها را داخل برنج میریزیم. پس از این که برنج آماده شد و کمی نرم شد آن را آبکش می کنیم و روی حرارت ملایم می گذاریم. در قابلمه را با دم کنی می پوشانیم و می گذاریم برنج دم بکشد.
وقتی برنج آماده سرو شد، آن را داخل دیسی می ریزیم و روی برنج را با مخلوط چرخکره، پیاز و کشمش تزیین می کنیم. خرماها را هم ابتدا از هسته جدا کرده و در روغن کمی تفت می دهیم و برای تزیین روی برنج استفاده می کنیم.

نکات مهم
می توانید به جای استفاده از چرخکرده از گوشت مرغ یا گوشت قرمز استفاده کنید. برای تهیه مرغ، باید مرغ را با یک عدد پیاز متوسط، مقداری زعفران دم کرده، نمک، ۱حبه سیر بگذارید بپزد و بعد از پختن به صورت جداگانه به همراه غذا سرو کنید. همچنین می توانید گوشت گوسفند را به همراه پیاز بپزید بعد یک عدد پیاز را خرد کرده و در روغن تفت دهید و وقتی پیاز طلایی شد، مقداری نمک، زردچوبه و دارچین به پیاز اضافه کنید و هم بزنید، حال گوشت را به آن افزوده و کمی سرخ کنید. البته رشته پلو را به صورت ساده و فقط به همراه کشمش و پیاز داغ میل کنید.
برای پختن سنتی رشته پلو، از برش کدو حلوایی به ضخامت ۱ سانتی متر به عنوان ته دیگ رشته پلو استفاده کنید.
 

مواد مورد استفاده در تهیه رشته پلو
برنج: یکی از مهم ترین غلات و اصلی ترین غذای ایرانی ها برنج است که در کشورمان به دو صورت آبی و دیمی کشت می شود. این گیاه که پس از نان، پرمصرف ترین ماده غذایی در ایران است، بیشتر در مناطق شمالی یعنی در استان های گیلان ومازندران و نیز در استان خوزستان و به طور کلی در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می یابد. برنج گیاهی یک ساله ای است که در شرایط مساعد بودن آب و هوا می تواند پس از برداشت محصول اول، محصول دوم و گاهی تا چند سری محصول تولید شود.
ترکیبات برنج عبارتند از: تیامین، نیاسین، آهن، ریبوفلاوین، ویتامین E، روی، فسفر، پتاسیم، سدیم و کلسیم.
یکی از مهم ترین موارد مصرف برنج این است که برنج را بهتر است به صورت کته استفاده کرد، زیرا در اثر آبکش کردن برنج باعث خارج شدن ویتامین های محلول در آب نظیر ویتامین B و C در حین آبکش کردن می شود.
زعفران: گیاهی است چند ساله که بیشتر در مناطق گرمسیری و در نقاطی که دارای آب و هوای معتدل می باشد می روید. خاستگاه اصلی این گیاه گران قیمت، جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا است. البته از میان کشورهای تولید کننده

 

 

زعفران: ایران با متوسط تولید ۱۰۰ تن در سال، مقام اول در جهان را به خود اختصاص داده است. مرکز اصلی کشت زعفران در ایران، مناطق کویری و کم آب شهرستان های تربت حیدریه، قائنات، فردوس، گناباد، بجستان، بیرجند، کاشمر در استان خراسان جنوبی و استان رضوی، شهرستان های اقلید و استهبان در استان فارس، استان های یزد، کرمان، گیلان و مازندران می باشد. بعد از ایران، کشور اسپانیا با متوسط تولید ۲۵ تن مقام دوم و کشورهای هندوستان، جزایر اسپرون روسیه، سنگاپور، مالزی، ژاپن، تایوان، چین، فرانسه، ایتالیا، آلمان، استرالیا و یونان، همگی در مقام سوم قرار گرفته اند.
مصرف زعفران، باعث هضم طبیعی غذا، تقویت معده، تسکین دردهای لثه، رفع قلنج، قطع خونریزی های پس از زایمان، تقویت حافظه و افزایش تمرکز، رفع سرما خوردگی و سرفه، درمان آسم، افزایش جریان خون در شبکیه چشم، درمان اختلالات لکه زرد شبکیه در اثر پیری، تصفیه و تقویت کبد، تصفیه کلیه و مثانه، رفع تشنج، تقویت قوای جنسی، رفع نفخ شکم می شود. همچنین زعفران ماده شادی بخش و آرام بخش است که برای درمان افسردگی، آلزایمر و پارکینسون بهترین گزینه است. در ضمن؛ وجود عناصری چون تیامین، ریبوفلاوین و مواد معدنی در زعفران برای درمان فشارخون، کاهش کلسترول، درمان کم خونی ناشی از کمبود آهن، کاهش احتمال بروز بیماری های قلبی، تصلب شرایین و تقویت قلب بسیار مفید است.
اما نباید فراموش که مصرف بیش از ۵ گرم زعفران در ماه؛ ممکن است باعث استفراغ، کاهش ضربان قلب، سرگیجه، بی حالی، خون ریزی رحمی، اسهال خونی، خون در ادرار، خون دماغ، خونریزی کنار چشم و لب، زرد شدن پوست و زرد شدن غشاء مخاطی می شود. بررسی های پزشکی نشان می دهد که مصرف بی رویه زعفران در دوران بارداری یعنی سه ماهه اول احتمال سقط جنین را به همراه دارد. اما مصرف متعادل آن در این دوران برای مادران مفید است و زایمان را آسانتر می کند.

دارچین: درختچه ای از راسته لورالس و تیره برگ بوهاست که خاستگاه اصلی آن سری لانکا و جنوب هند می باشد. البته کشورهایی نظیر: اندونزی، برزیل، ویتنام و مصر نیز محل مناسبی برای رشد این درختچه ی مفید است. دارچین دارای انواع مختلفی است که عبارتند از: دارچین اصل یا دارچین سیلانی که پوست داخلی آن نرم و لطیف و قابل مصرف است، دارچین چینی که دارای پوست نازک و در عین حال سخت است و عطر و طعم آن تندتر از انواع دیگر آن است، دارچین اندوزی و در نهایت دارچین ویتنامی.
دارچین از گذشته های دور به عنوان چاشنی، دارو و ادویه به صورت چوب های دارچین یا قلم دارچین و یا به صورت پورد مورد استفاده قرار می گرفت. دارچین حاوی ترکیباتی چون: کلسیم، آهن، فیبر، منگنز، کربوهیدرات و مقدار زیادی ویتامین های C و K می باشد.
براساس پژوهش های علمی، دارچین قند خون را در افراد کنترل می کند و بر کلسترول خوب و بد تاثیر به سزایی دارد. دارچین دارای خاصیت آرام کننده و شاد کننده است. مصرف دارچین نه تنها اثری مانند پنی سیلین و آنتی بیوتک دارد و سیستم ایمنی بدن را در مقابل بیماری تقویت می کند بلکه به عنوان تقویت کننده عمل هضم غذا و رفع سوء هاضمه و نفخ شکم مورد استفاده قرار می گیرد.
وجود عنصر تانن در دارچین باعث رفع اسهال، رفع ضعف عمومی بدن و انعقاد خون می شود.
استفاده از مخلوط دارچین و عسل باعث درمان ورم مفاصل، جلوگیری از ریزش مو، رفع عفونت مثانه، تسکین درد دندان، التیام درد معده می شود و مصرف چای دارچین به هنگام سرماخوردگی باعث درمان سرفه مزمن و تسکین سینوزیت می شود.
مضرات دارچین: هرچند دارچین جزو گیاهان دارویی باارزش به شمار می آید ولی استفاده بی رویه آن باعث بروز مشکلات فراوان می شود. از جمله این مشکلات می توان به التهاب یا ورم پوست، زخم ها وترک های گوشه دهان و سوزش معده اشاره کرد. همچنین افرادی که آلرژی دارند نباید از دارچین استفاده کنند.
دارچین در طب سنتی دارای طبع گرم و خشک می باشد.

کشمش: انگور خشک شده را کشمش می گویند. با توجه به این که انگور دارای انواع مختلفی است، بنابراین کشمش نیز دارای تنوع می باشد. به طور کلی کشمش به ۲ یا ۳ دسته تقسیم می شوند که عبارتند از: کشمش سبز، کشمش سیاه یا قهوه ای و کشمش مویز. کشمش سبز به صورت آجیل مورد استفاده قرار می گیرد. کشمش سیاه یا قهوه ای که بیشتر کاربرد غذایی دارد و در عدس پلو و کشمش پلو مورد مصرف قرار می گیرد. کشمش مویز نیز به عنوان آجیل کاربرد دارد و خشک شده انگور شاهانی است.
کشمش پلویی علاوه بر این که در تهیه بعضی از غذاها و سالادها به کار برده می شود، به عنوان طعم دهنده شیرینی ها، کیک ها و دسرها شناخته می شود. به طور کلی کشمش حاوی انواع ویتامین ها از جمله A و B، انواع مواد معدنی نظیر کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، کلسیم، آنتی اکسیدان و منگنز است. به دلیل وجود همین مواد مغذی، می توان آن را بهترین درمان برای رفع کم خونی، ضعف عمومی بدن، رفع سموم بدن، رفع افسردگی، اضطراب و مشکلات عصبی، بهبود فعالیت کلیه، درمان بیماری نقرس و رماتیسم دانست. کشمش به علت داشتن فیبر زیاد باعث کاهش کلسترول و بهبود عملکرد روده ها می شود. همچنین کشمش اشتها آور، انرژی زا، کم چرب و کم اسید است. آنتی اکسیدان موجود در کشمش نیز از پیری و بیمارهای حاصله از آن می کاهد.

 

خرما: خرما از جمله میوه هایی است که بیشتر در کشورهای خاورمیانه مانند عراق، ایران، تونس، عربستان، الجزایر، امارات و مصر تولید می شود. خرما در جهان دارای انواع مختلفی است که ایران با تولید ۸۵ رقم خرما در سطح جهان به عنوان دومین تولید کننده این میوه شناخته شده است ولی به دلیل نداشتن بازارهای جدید و بسته بندی های سنتی و بی کیفیت در رده هفتم صادرات قرار گرفته است. از مهم ترین انواع خرماهای موجود در ایران می توان به : هلیله، مضافتی، نیکدیمی، شکری، بیگم، جنگی، کوتومی و دشتاری، مولس، تورگی، شکنک، سبزو، ماکیلی، ربی، چکردی، راسکویی، پوپو، سنگ شکن، خشکیج، شریفه، چرپان و بارشاهی اشاره کرد. همچنین مهم ترین مناطق تولید کننده خرما در ایران شامل شش استان کرمان، بوشهر، هرمزگان، خوزستان، فارس و سیستان و بلوچستان می شود.
خرما نه تنها دارای ترکیباتی نظیر: ساکاروز، گلوکز، مواد آلبومینوئیدی، پکین و آب است، بلکه منبع غنی از آهن، پتاسیم، روی، منگنز، فسفر، سدیم، مس، کلسیم و ویتامین های A، B و E است. بنابراین مصرف خرما باعث کاهش خطر سرطان و بیماری های عفونی، رفع عارضه خستگی مزمن، کم خونی، تقویت اعصاب و تنش های عصبی، رفع مشکلات گوارشی و تقویت دستگاه گوارش، ایجاد اشتها و جلوگیری از شب کوری می شود.
همچنین خرما دارای خاصیت ضد سرفه، ضد التهاب مجاری تنفسی، خلط آور و تمییز کننده کبد و کلیه می باشد. جوشانده هسته خرما برای دفع سنگ کلیه و بیماری های مثانه مفید است. مالیدن گل خرمای له شده با دندان باعث تقویت لثه و رفع پیوره و چرک خون می شود و برای تقویت معده هم موثر است.